CY2166: Cyflwyniad I Hanes Yr Iaith

School Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd
Department Code WELSH
Module Code CY2166
External Subject Code 100333
Number of Credits 20
Level L6
Language of Delivery Welsh
Module Leader Professor Diarmait Mac Giolla Chriost
Semester Double Semester
Academic Year 2013/4

Outline Description of Module

Cyflwyniad i ddatblygiad y Gymraeg o'r cyfnodau cynharaf hyd at y presennol yw'r modiwl hwn. Ar ôl trafod cydberthynas y Gymraeg ag ieithoedd eraill Ewrop, ac yn enwedig â'r ieithoedd Celtaidd eraill, byddwn yn olrhain agweddau ar ei hanes dros y canrifoedd. Nodweddion Cymraeg y cyfnod diweddar a gaiff y sylw pennafa byddwn yn craffu ar y cyfnewidiadau a'r datblygiadau a effeithiodd arni ers y Deddfau Uno. Bydd pwys ar fethodoleg disgrifio amrywiadau ieithyddol a dehongli eu harwyddocâd.

On completion of the module a student should be able to

Gwybodaeth a Dealltwriaeth:

  • adnabod prif nodweddion ieithwedd nifer o gyfnodau’r iaith
  • gwybod am rai o’r dylanwadau a fu ar ieithwedd y cyfnodau hynny

Sgiliau Deallusol:

  • asesu gwerth cymharol rhai o’r ymdriniaethau â hanes yr iaith
  • trafod cyd-destun rhai nodweddion ieithyddol yn nhermau ieithoedd eraill a/neu ddigwyddiadau hanesyddol

Sgiliau Disgyblaeth Benodol (gan gynnwys rhai ymarferol):

  • codi gwybodaeth bwrpasol a dibynadwy o wahanol ffynonellau

Sgiliau Trosglwyddadwy:

  • dadansoddi tystiolaeth yn feirniadol
  • dadlau yn rhesymegol
  • ymdrin â damcaniaethau gwahanol
  • dangos meistrolaeth ar Gymraeg ysgrifenedig safonol. 

How the module will be delivered

Darlithoedd: cyflwyno braslun o’r cefndir i hanes y Gymraeg a rhai o’r prif ddatblygiadau a fu i’r iaith

Seminarau: tasgau pwrpasol a fydd yn datblygu sgiliau dadansoddol a deongliadol

Skills that will be practised and developed

  • cyflwyno amlinelliad o ddatblygiad y Gymraeg o’r cyfnodau cynharaf hyd at y presennol
  • cyflwyno dulliau ar gyfer disgrifio iaith
  • darparu hanfodion y cefndir ieithyddol i fodiwlau llenyddol yr Ysgol

How the module will be assessed

Bydd yr arholiad yn gofyn i’r myfyrwyr drafod dau o’r prif feysydd a astudiwyd yn ystod y modiwl a’r traethawd yn gofyn i’r myfyrwyr drafod un o’r prif feysydd a astudiwyd yn ystod y modiwl.

Assessment Breakdown

Type % Title Duration(hrs)
Written Assessment 50 Cyflwyniad I Hanes Yr Iaith N/A
Exam - Spring Semester 50 Cyflwyniad I Hanes Yr Iaith 2

Syllabus content

  • y Gymraeg yng nghyd-destun yr ieithoedd Indo-Ewropeaidd eraill
  • yr ieithoedd Celtaidd
  • bras ddatblygiad y Gymraeg o’r Frythoneg
  • cyfnodau’r Gymraeg
  • enghreifftiau o Hen Gymraeg a Chymraeg Canol
  • enghreifftiau o Gymraeg y cyfnod diweddar
  • datblygiad iaith safonol y cyfnod diweddar
  • Cymraeg y presennol

Essential Reading and Resource List

Carr, Glenda (1993). William Owen Pughe (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru).

Davies, Caryl Glyn (2000). Adfeilion Babel (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru).

Davies, Janet (1999). The Welsh Language (Cardiff: University of Wales Press).

Jones, Robert Owen (1997). ‘Hir Oes i’r Iaith’: Agweddau ar Hanes y Gymraeg a’r Gymdeithas (Llandysul:

Gwasg Gomer).

Lewis, Henry (1931/1983). Datblygiad yr Iaith Gymraeg (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru).


Copyright Cardiff University. Registered charity no. 1136855