Mae modd dadlau mai iaith yw’r prif beth sy’n gwahaniaethu’r ddynoliaeth oddi wrth yr anifeiliaid eraill. Yn sicr, mae ein bywydau o ddydd i ddydd yn gwbl ddibynnol ar ein gallu i ddefnyddio iaith. Mae deall sut y mae iaith yn gweithio, felly, yn allweddol i’n dealltwriaeth ohonom ni ein hunain. Nod y modiwl hwn yw eich galluogi i astudio iaith—a’r iaith Gymraeg yn benodol—mewn modd a fydd yn agor eich llygaid i’w chyfoeth rhyfeddol. 

Man cychwyn y modiwl fydd ystyried y berthynas rhwng sain, geiriau ac ystyr. Byddwch yn dysgu sut mae dadansoddi a disgrifio iaith gan gynnwys y berthynas rhwng iaith lafar ac iaith ysgrifenedig. Nid yw iaith yn bodoli mewn gwagle, wrth gwrs, ac felly fe gewch gyflwyniad i wahanol ffyrdd o ystyried sut mae gwrandawyr a darllenwyr yn creu ystyr mewn cyd-destunau penodol.

Byddwch hefyd yn dysgu sut mae iaith yn gallu amrywio yn amseryddol, yn ddaearyddol ac yn gymdeithasol. Ar sail hynny byddwch yn dysgu am nodweddion Cymraeg ysgrifenedig safonol, y math o Gymraeg y byddwch yn ei ddefnyddio amlaf yn ystod eich astudiaethau.  

1. deall a disgrifio hanfodion gramadeg yr iaith Gymraeg: seiniau, geiriau a brawddegau;  
2. cynhyrchu gwahanol rannau ymadrodd mewn Cymraeg safonol; 
3. deall sut gall iaith amrywio yn ôl gwahanol ffactorau amseryddol, cymdeithasol a daearyddol; 
4. esbonio sut mae gwrandawyr neu ddarllenwyr yn creu ystyr o destunau gwahanol; 
5. tynnu sylw at rai o’r gwahaniaethau rhwng (i) Cymraeg ysgrifenedig safonol a Chymraeg llafar tafodieithol a (ii) rhwng cystrawen y Gymraeg a’r Saesneg; 
6. dangos meistrolaeth ar Gymraeg ysgrifenedig safonol wrth gyflwyno gwaith mewn dull proffesiynol. 

Caiff y modiwl ei gyflwyno drwy ddulliau dysgu cyfunol a allai gynnwys cyfuniad o gyflwyniadau ar-lein, gweithdai trafod ar-lein, gweithgareddau dysgu digidol, a sesiynau wyneb-yn-wyneb.

Medrau academaidd 

• Deall strwythurau’r iaith Gymraeg; 
• Cynhyrchu a disgrifio amrywiaeth o ffurfiau Cymraeg safonol; 
• Dangos dealltwriaeth o pam y mae ieithoedd yn amrywio; 
• Dangos dealltwriaeth o sut y mae gwrandawyr a/neu ddarllenwyr yn creu ystyr.    

Medrau penodol y pwnc 

• Defnyddio cyfeirlyfrau ieithyddol safonol.   

Medrau cyflogadwyedd 

• Defnyddio Cymraeg ysgrifenedig safonol.

Ffurfiannol 

Bydd cyfle i gael adborth ar dasgau a gwblheir yn y sesiynau dysgu ac yn ystod oriau digyswllt. 

Crynodol 

Asesir y modiwl drwy gyfrwng dau brawf ar-lein. Bydd yr asesiadau hyn yn gofyn ichi ddisgrifio, cynhyrchu a thrafod gwahanol enghreifftiau o Gymraeg ysgrifenedig, gan ganolbwyntio ar Gymraeg safonol (Deilliannau 1-6). 

• Gramadeg Cymraeg safonol; 
• Amrywio ieithyddol; 
• Gwahaniaethau pwysig rhwng cystrawen y Gymraeg a’r Saesneg; 
• Ffurfio ystyr (gan gyflwyno meysydd pragmateg a dadansoddi disgwrs).